Türkiye’de enflasyon oranı, 2025 Nisan itibarıyla yüzde 37,86 olarak açıklandı. Bu oran, bir önceki aya göre düşüş gösterse de vatandaşların günlük alışkanlıklarını önemli ölçüde etkilemiş değil. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, ülkedeki günlük işlemlerin %89'u hâlâ nakit parayla gerçekleştiriliyor.
Küçük işlemlerde nakit hâlâ ilk tercih
Özellikle 20 TL altı işlemlerin yüzde 91’i, fiziksel para ile yapılıyor. Bu durum, dijital ödeme sistemlerinin yaygınlaşmasına rağmen halkın nakit kullanım alışkanlığının güçlü bir şekilde sürdüğünü gösteriyor.
TCMB’den dijital atağı: Dijital Türk Lirası projesi hızlandı
2019’da Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programına alınan Dijital Türk Lirası (CBDC) projesi, 2024 itibarıyla ikinci aşamasına geçti. İlk aşamada, ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK gibi kurumlarla iş birliği içinde pilot ödeme işlemleri başarıyla tamamlandı. Yeni dönemde, bankalar ve fintech şirketleri de projeye dahil edildi.
TCMB, dijital paranın sadece bir ödeme aracı değil, aynı zamanda mali şeffaflık, verimlilik ve kontrol açısından da güçlü bir araç olacağını vurguluyor.
Dünyada da dijitalleşme hızlandı
Uluslararası düzeyde de dijital para dönüşümü ciddi ilerleme kaydediyor. Merkez bankalarının %93'ü, dijital merkez bankası parası (CBDC) üzerinde çalışıyor. Çin, Bahamalar ve İsveç gibi ülkeler bu sistemleri test etmeye veya uygulamaya başladı. 2030’a kadar 15 perakende ve 9 toptan CBDC’nin dolaşıma girmesi bekleniyor.
Türkiye’de dijital bankacılıkta yeni dönem
Türkiye'de dijital bankacılık alanı da hızla gelişiyor. 1 Ocak 2022’de yürürlüğe giren düzenleme ile dijital bankalar, fiziksel şube olmadan hizmet verebiliyor. Bu bankalar için 1 milyar TL sermaye şartı getirildi.
İlk lisans, 22 Nisan 2022’de Hayat Katılım Bankası’na verilirken, Kasa Katılım Bankası AŞ de 8 Temmuz 2022’de lisans aldı.
Uzmanlara göre dijital para kaçınılmaz
Stanford Graduate School of Business’tan Prof. Darrell Duffie gibi uzmanlar, dijital paraların küresel finans sisteminde kalıcı hale geleceğini öngörüyor. Dijital paraların IoT ve yapay zekâ gibi teknolojilerle birleşerek, ekonomik yapıda sosyoekonomik bir dönüşüm yaratması bekleniyor.
