Beyaz Saray'dan güncellenmiş ateşkes planı
Trump yönetimi, Gazze'deki krizi hafifletmek ve rehine krizine çözüm bulmak için İsrail ve Hamas’a yeni bir ateşkes ve rehine takası önerisi sundu. Beyaz Saray temsilcisi Steve Witkoff tarafından iletilen bu teklif, tarafları kapsamlı bir anlaşma yoluna sokmayı hedefliyor. Witkoff, öneriyi kabul etmeleri için hem İsrail hem de Hamas üzerinde yoğun baskı uyguluyor.
Anlaşma neyi içeriyor?
Yeni plan, 45 ila 60 günlük geçici bir ateşkesin yanı sıra, İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında Hamas’ın 10 rehineyi serbest bırakmasını öngörüyor. Ancak bu teklifin önceki versiyonlarından farkı, savaşın sona erdirilmesine yönelik daha geniş bir sürecin başlangıcı olacağına dair bir ibareyi içermesi.
Yetkililere göre bu madde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun, geçmişte olduğu gibi, tek taraflı olarak ateşkesi sonlandırıp savaşı yeniden başlatmasının önüne geçmeyi amaçlıyor.
Arka kapı diplomasisi devrede
Witkoff’un hem İsrail hem de Hamas ile görüşmeleri çok yönlü yürüyor. Netanyahu ve danışmanı Ron Dermer’le doğrudan temas kuran Witkoff, aynı zamanda Filistin asıllı Amerikalı iş insanı Bishara Bahbah aracılığıyla Hamas’ın Doha’daki liderliğiyle de iletişim kuruyor.
Geçtiğimiz hafta bu arka kapı diplomasisi, İsrailli-Amerikalı rehine Edan Alexander’ın serbest bırakılmasında kritik bir rol oynadı.
Tarafların tepkisi nasıl oldu?
İsrail tarafı, öneriye olumlu bir yaklaşım gösterdi ancak çeşitli şartlar ve çekinceler sundu. Hamas ise henüz kesin bir yanıt vermedi. Kaynaklara göre Hamas, geçici bir ateşkesin kalıcı bir barışa dönüşeceğine dair daha net güvenceler talep ediyor.
Bir yetkili, “Hamas’a şu anda kısmi bir anlaşmanın ilerlemeye değer olduğu mesajı verilmeye çalışılıyor. Bu süreç savaşın bitmesine kapı aralayabilir” dedi.
Görüşmeler nerede ilerliyor?
Her ne kadar İsrail ve Hamas müzakere ekipleri Doha’da bulunsa da asıl görüşmelerin şu anda başka kanallar üzerinden yürütüldüğü ifade ediliyor. Witkoff planının ilkeleri kabul görürse, detaylı müzakerelerin tekrar Doha’ya kaydırılması bekleniyor.
Hamas’ta hayal kırıklığı ve son gelişmeler
Hamas kaynakları, Edan Alexander’ın serbest bırakılmasının ABD’nin kendilerine karşı tutumunu değiştirmemesi nedeniyle hayal kırıklığı yaşadıklarını dile getirdi. Üstelik İsrail’in geçtiğimiz günlerde Hamas liderlerinden Muhammed Sinvar’ı hedef alan saldırısı, örgüt içinde Trump yönetimiyle yürütülen görüşmelere yönelik güvensizliği artırdı.
İsrailli yetkililer, Sinvar’ın kardeşi olan Muhammed Sinvar’ın, Hamas’ın bazı üst düzey komutanlarıyla birlikte öldürüldüğünü ileri sürdü.
ABD'den insani yardım baskısı
Witkoff, Trump’ın Gazze’deki insani durumdan ciddi endişe duyduğunu ve İsrail’e insani yardımın önünü açması için baskı yaptıklarını söyledi. ABD’nin baskısıyla İsrail’in yardım kamyonlarının Gazze’ye girişine daha fazla izin vermesi bekleniyor.
Witkoff, ABC’nin “This Week” programında yaptığı açıklamada, “İsrailliler kamyonların çok daha fazlasının girişine izin vereceklerini ifade etti. Ancak durum hâlâ lojistik olarak karmaşık” dedi.
