Fırat Nehri'ne herhangi bir siyanür sızıntısı oldu mu?

DEVA Partisi Doğa Hakları ve Çevre Politikaları Başkanı Evrim Rızvanoğlu’nun yaptığı çalışma, partinin İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu tarafından Meclis’e sunuldu. DEVA Partisi, konuyla ilgili olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a 20 soru sordu.

Yeneroğlu’nun Kurum’a yönelttiği sorular şöyle:

‘Zamanında müdahale edildi mi?’

1. Boru hattındaki solüsyon ile kirlenen alanlara gerekli kimyasallar ile zamanında müdahale edilmiş midir?

2. Kaç metreküp solüsyon alıcı ortama akmış ve ne kadarlık bir alan solüsyonla kontamine olmuştur?

3. Kontamine olmuş toprak yüzeyden sıyırılarak güvenli alana taşınmış mıdır?

4. Söz konusu tesislere en yakın yerleşim alanı ne kadar uzaklıktadır?

5. Tesis alanına yakın olan Fırat Nehri’ne herhangi bir sızıntı olmuş mudur?  Şayet olmuş ise su ekosistemine olan zararları tespit edilmiş midir?

‘Atık havuzlarında güvenli limitin üzerinde siyanür var mı?’

6. Tesis alanına yakın herhangi bir dere yatağı mevcut mudur? Dere yatağı mevcut ise buraya herhangi bir zarar vermiş midir?

7. Atık havuzları için gerekli önlemler alınmış mıdır? Söz konusu tesis alanındaki atık havuzlarında güvenli limit değerlerinin üzerinde siyanür bulunuyor mu?

8. Liçleme serim alanlarının ihata duvarlarının mukavemetine karşı heyelan riskleri açısından gerekli önlemler alınmış mıdır? 

‘İşletme, ÇED raporunda belirtilen önlemleri almış mı?’

9. Söz konusu işletme, ÇED Raporunda belirtilen hususlara ilişkin gerekli önlemleri almış mıdır? Zamanında gerekli denetimler yapılmış mıdır?

10. Maden sahası kaç hektarlık bir alanı kapsamaktadır ve işletme süresi kaç yıldır?

11. Şirket sahasında kaç adet buharlaştırıcı (evaportörler) inşa edilmiştir? Atık havuzlarında bulunan ve evaportörlerle atmosfere salınan zehirli kimyasallar havayı ve tarım alanlarını etkiliyor mu? Bu hususta gerekli ölçümler düzenli yapılıyor mu?

‘Sağlık taraması yapıldı mı?’

12. Bölgede yaşayan insanlar için herhangi bir sağlık taraması yapılmış mıdır? 

13. Tesisin yer altı ve yüzeysel sulara olan etkisi ile yöredeki flora ve faunaya etkileri araştırılmış mıdır?

14. Tesis çevresinde yeterince numune alınmış mıdır? Alınmış ise kaç yerde numune alınmıştır ve hangi akredite edilmiş laboratuvarda analizler yapılmıştır? 

15. Bu felaketin insan ve doğa üzerine yaratacağı zararlı etkilerin diğer illere de sirayet etmesi ihtimali değerlendiriliyor mu?

16. Olası bir deprem durumunda daha fazla siyanürün doğaya karışmasını önlemek için gerekli tedbirler alındı mı?