Orfoz Balığının Özellikleri Nelerdir? Tadı Nasıl, Yenir Mi, Faydaları Nelerdir?

Orfoz Balığı Özellikleri Avlanma ve Yaşam; balık başlı başına bir kültürdür. Sahilde yaşamayan denizle iç içe olmayan ve hayatı boyunca bir kez bile balık avına çıkmamış insanlar büyük olasılıkla balık kültüründen uzaktır. Balıklar vücudumuz için olmazsa olan omega 3 barındırır. Öyle ki balıklardan başka hiçbir şeyden temin edemeyeceğiniz bir mineral olan omega 3 yine tüketilen balık çeşidine göre değişiklik gösterir.

Görüntüsüne bakıldığında yandan yassı ve oval olan, kalın ve iri dudakları, patlak gözleri ile diğer balık cinslerine göre kısmen çirkin olan ve Ülkemizin Ege denizinde ve Akdeniz’de bulunan bir balık türüdür. Sanıldığının aksine zehirli bir balık değildir. Dalgıçlar onu görmeye can atarken, zıpkınla balık avlayanlar için orfoz balığı mükemmel bir avdır.

Çift cinsiyetli olan bu balık kayalık alanların besin zincirinde en üst sıraları alan bir balıktır. Ortalama 70 yıl yaşayan bu balık her sene neredeyse bir kilo alabilir. Bu balığın kafa, sırt ve yanlarında görülen sarı ve yeşilimsi lekeler, sarı bantlar bulunur. Karın bölgesi açık renkli olan orfoz balığının öldüğünde bu canlı renkleri kaybolur.

Orfoz Nedir?

Orfoz; hanilerin yer aldığı Serranidae familyasından birkaç iri yapılı balık türünün ortak adıdır. Atlas Okyanusunun ve Akdeniz’ in genellikle kıyıya yakın, dibi taşlık yerlerinde yaşarlar. Taşlık, kumluk ve yosunlu sahil bölgelerinin 8 metreden 150 metre derinliklerine kadar yalnız yaşar. Etoburdur. İrili, ufaklı kabuklular ve yumuşakçalarla beslenir. Eti çok lezzetli olmakla beraber yaşlıları kuru ve lifli olur. Denizlerimizde az bulunmasına rağmen sualtı zıpkın avcıları tarafından türün yaşamı açısından tehlikeli bir şekilde tüketilmektedir.

Orfoz hermafrodit olup, cinsel olgunluğa eriştiği zaman dişi cinsiyet organlarına sahiptir. Hayatının belirli bir dönemini dişi olarak geçirdikten sonra 18 yaşına geldiğinde dişi cinsiyet organları kaybolarak yerine erkek cinsiyet organları gelişir ve hayatının geri kalanını erkek olarak yaşar.

Orfoz taş balığı olması dolayısı ile taşlık bölgelerde yaşar ve yaşadığı merada mümkün olduğu kadar çok taşın altını kolayca girebileceği şekilde boşaltır. Meradaki altı boşaltılmış her taş Orfoz için tehlike anında sığınma mekânıdır.

Orfoz balık merasında kendisinin güvenliği ve rahat avlanması için taşların altını boşaltırken diğer taş balıkları içinde korunma ve av mekânları hazırlamış olur. Bu şekilde her altı açılan taş meradaki balık miktarının artmasını sağlayarak meranın daha verimli bir mekân olmasını sağlar. Yüzden fazla orfoz türü vardır. Orfozlar, vücutlarındaki parlak işaretlerin rengini, arka planla uyum sağlamak için değiştirebilirler. Yavaş ama güçlü yüzerler.

Orfoz Balığı Lezzetli mi?

Orfoz balığı eti oldukça lezzetli olan bir balık türüdür. Yaygın biçimde avlanan bu balık diplerde yaşadığı için genellikle zıpkınla avlanır. Bu yüzden sayıca az avlanan orfoz balıkları tezgâhlarda istenildiği düzeyde yer almayan bir balıktır. Orfozlar yalnız yaşar, sayıları da eskilere oranla ve sıklıkla avlanılması nedeniyle bir hayli azalmıştır.

Beyaz ve yumuşak bir eti olan orfoz balığı yüksek fiyatıyla balıkçıların gözdesi bir balıktır. Bugüne kadar yakalanan ve kayıtlara geçen en iri orfoz balığı 1 metre 83 santimetre ve 137 kilogram ağırlığındadır. Nesli tükenmeye yüz tutmuş orfoz balığı Akdeniz’de korunma altına alınmıştır.

Orfoz balığı dikenli yüzgeçlere sahip olduğu için zıpkın kullanılarak avlanmaktadır. Haziran ve ağustos ayları bu balıklar için üreme mevsimi olarak belirtilmektedir. Bu balık mevsiminde tüketildiğinde faydaları artmakla beraber kemik erimesi gibi problemlere de oldukça iyi gelmektedir. Orfoz balıkları etçil olan balıklar sınıfına dâhil edilmektedir.

Orfoz Balığının Özellikleri Nelerdir?

Orfozların vücut rengi türler arasında çok farklıdır, aynı zamanda kendi içinde de. Çocukluk döneminde, orfozlar yetişkin olduklarında sahip olduklarından farklı bir renge sahiptir. Bu renkler turuncu, yeşil, siyah, gri, sarı gibi tonlar arasında değişebilir.

Orfoz eti, beyaz balık gibi, sadece lezzeti ve dokusuyla değil, besin değerleriyle de takdir edilmektedir. Bazı kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olabilecek omega 3 yağları ve kolesterol açısından zengin balıklardır.

Karbonhidratları düşük olmasına rağmen protein açısından da zengindirler. Son olarak, özellikle B grubundan olanlar olmak üzere, iyi miktarda ve çeşitli vitaminlere sahiptirler. 100 gramında 92 kalori bulunan orfoz balığının bazı özellikleri aşağıdaki gibidir:

Ağzı oldukça büyüktür. Kafası pullar ile kaplıdır.

Orfoz, yassı bir balıktır. Vücudu ovaldir.

Yuvarlak bir kuyruk yüzgecine sahiptir.

Vücudunda yeşil ve sarı renkli lekeler bulunur.

Yüzgeçlerinde küre şeklinde lekeler yer alır.

Ortalama ağırlıkları on beş kilogramdır.

Yaşadıkları her sene bir kilo aldıkları bilinir.

Ortalama 60 sene yaşadıkları bilinmektedir

Orfoz, gençleri sığ sularda yaşar.

Yetişkinleri derin sularda yaşar.

Genel olarak tek başlarına yaşarlar.

Sadece üreme dönemlerinde birleşirler.

Orfoz balığının avlanması yasaklanmıştır.

Orfoz, nesli tükenmekte olan bir balık türüdür.

Dünya mutfağında kendine geniş yer edinmiş bir balık cinsidir. Çok farklı çeşitlerde tüketilir. Ancak avlanmasına sınır getirildiği için temin edilmesi hem zor hem de pahalıdır. Orfoz balığı büyük bir balık olmasından dolayı bütün olarak değil de daha çok parçalar halinde satılır. Ortalama boydaki bir bütün orfoz balığı rahatlıkla beş kişiyi doyurabilecek miktarda ete sahip olur.

Orfoz Balığı Helal mi?

Orfoz balığı için haziran ve ağustos ayları arası üreme mevsimidir. Eylül ayından itibaren sonbahar boyunca orfoz avı yapılabilir. Kış aylarına yaklaştıkça yağlanır ve balık etinin lezzeti artar. Türkiye’de orfoz avı sınırlı tutulduğundan mutlaka doğru bilgi alınması ve kurallara uyulması gerekir. Bunun dışında orfoz balığı ehlisünnet itikadına dâhil olan dört mezhebe göre helaldir ve eti yenilebilir.

Orfoz Balığının Faydaları Nelerdir?

Her balıkta olduğu gibi orfoz balığı da omega 3 deposudur. İnsan sağlığı için sayısız fayda barındıran balıklar arasında yerini alan orfoz balığı da sağlığımız için bulunmaz nimetler arasındadır. Aşağıda orfoz balığının en bilinen faydaları maddeler halinde sıralanmıştır:

Vitamin bakımından da oldukça zengin bir balıktır.

A, B1, B2, B3, B6, B12 vitaminleri bolca bulunur.

Kolesterol miktarı oldukça yoğundur.

Yoğun protein kaynağıdır.

Omega-3 yağ asidi de bulunur.

Yoğun miktarda kalsiyum mevcuttur.

Kemik erimesine karşı kemik yapısını destekler.

Göze iyi gelir.

Demir, potasyum ve çinko yoğun olarak bulunur.

Orfoz Balığı Nasıl Temizlenir?

Solungaç kapakları dikenli ve kuyruk yüzgeci yuvarlak olan orfoz balığını temizlemek kolay değildir. Pullarının çok iyi temizlenmesi gerekir ve temizlendikten sonra bir gün buzdolabında bekletilmesi tavsiye edilir.

Orfoz balığı temizlemenin püf noktalarından biri pullarını temizlemeden önce balığın ılık suda bir süre bekletilmesidir. Böyle yapıldığında pullar daha kolay biçimde kazınabilir. Pullar iyice temizlendikten sonra fileto bıçağı ile yaprak biçiminde açılan ve iri kemiği çıkarılan orfoz balığının kafası da tavuk makası ile kesilebilir.

İç organları tamamen çıkarılan ve kanlı bölümleri bütünüyle temizlenen orfoz balığının dinlendirilmeden önce tuzlanması da gerekir. Eğer hemen tüketilmeyecekse uygun koşullarda derin dondurucuya atılarak, uzun süre muhafaza edilebilir.